समानार्थी शब्दांमधील अनेकवचनांची उदाहरणे
भाषा ही एक गतिमान घटक आहे, जी सतत बदलत्या संवादाच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी विकसित होत असते. कोणत्याही भाषेच्या मूलभूत पैलूंपैकी एक म्हणजे अनेकवचनी वापरणे शब्द जे एका विशिष्ट घटकांपैकी एकापेक्षा जास्त दर्शवतात. शब्दांचे अनेकवचन विशिष्ट नियमांचे पालन करते, परंतु ते नेहमी नामाच्या शेवटी s जोडण्याइतके सरळ नसते. शिवाय, समानार्थी शब्दांची संकल्पना, समान अर्थ असलेले शब्द, बहुवचन समजताना जटिलतेचा आणखी एक स्तर जोडतात.
या लेखाचे उद्दिष्ट अनेकवचनी रूपे आणि समानार्थी शब्दांचे छेदनबिंदू एक्सप्लोर करणे, हे दाखवून देणे आहे की समानार्थी असलेले भिन्न शब्द अनेकवचन झाल्यावर कसे बदलू शकतात. आम्ही विविध प्रकारच्या संज्ञांमध्ये सामान्य बहुवचन नमुने तपासू, समानार्थी शब्द या नमुन्यांशी कसे जुळवून घेतात आणि अनेकवचन स्वरूपात समानार्थी भिन्न आहेत अशा घटनांचे परीक्षण करू. याव्यतिरिक्त, आम्ही विशिष्ट संदर्भांमध्ये उद्भवणारे बारकावे जसे की अनियमित अनेकवचनी, सामूहिक संज्ञा आणि इतर भाषांमधून घेतलेले शब्द हायलाइट करू.
1. अनेकवचनी रूपांचा परिचय
इंग्रजीमध्ये, संज्ञाचे अनेकवचनी रूप सामान्यत: एकापेक्षा जास्त अस्तित्व दर्शवते. बऱ्याच संज्ञांसाठी, बहुवचन एक मानक पॅटर्नचे अनुसरण करते: एकवचन स्वरूपात s किंवा es जोडा (उदा., cat/cats, box/boxes. तथापि, या नियमापासून विचलित होणारे अनेक अपवाद अस्तित्वात आहेत, जसे की अनियमित अनेकवचनी (उदा. मूल/मुले, उंदीर/उंदीर.
समानार्थी शब्द असे शब्द आहेत ज्यांचे समान अर्थ आहेत परंतु ते शब्दलेखन, उच्चार किंवा वापराच्या संदर्भात भिन्न असू शकतात. जेव्हा आपण समानार्थी शब्दांचे अनेकवचनी रूप एक्सप्लोर करतो, तेव्हा आपल्याला अनेक आकर्षक भाषिक नमुने आढळतात. काही समानार्थी शब्द एकसारखे अनेकवचनी बनवतात, तर इतर त्यांच्या व्याकरणाच्या संरचनेवर किंवा व्युत्पत्तीशास्त्रीय उत्पत्तीवर आधारित भिन्न नियमांचे पालन करतात.
2. नियमित बहुवचन आणि समानार्थी शब्द
बहुतांश इंग्रजी संज्ञा शेवटी s किंवा es जोडून त्यांचे अनेकवचन बनवतात. उदाहरणार्थ, कार आणि ऑटोमोबाईल सारखे समानार्थी शब्द अनुक्रमे कार आणि ऑटोमोबाइल असे अनेकवचन करतात. दोन्ही संज्ञा s.
जोडून नियमित अनेकवचनी रूप घेतात उदाहरणे:- घर→घरे
- घर→घरे
येथे, घर आणि घर हे जवळपास समानार्थी शब्द आहेत जे त्याच प्रकारे अनेकवचनी बनतात. जरी होम हा सहसा व्यापक रूपकात्मक अर्थाने वापरला जात असला तरी, दोन्ही शब्द निवासस्थानाचा संदर्भ देतात आणि नियमित बहुवचन नियमांचे पालन करतात.
- कुत्रा→कुत्रे
- कॅनाइन→कॅनाइन
या प्रकरणात, कुत्रा आणि कॅनाइन प्राण्यांच्या प्रजातींशी संबंधित अर्थ सामायिक करतात. इंग्रजीतील मानक बहुवचन नियमांचे पालन करून s जोडून दोन्ही शब्द बहुवचन करणे सोपे आहे.
3. अनियमित अनेकवचनी आणि समानार्थी शब्द
इंग्रजीमध्ये अनेक अनियमित बहुवचनांचाही समावेश होतो जे s किंवा es जोडण्याच्या मानक पद्धतीचे पालन करत नाहीत. काही संज्ञा आंतरिक रूपात बदलतात, तर इतर पूर्णपणे भिन्न अनेकवचनी स्वरूप असतात. जेव्हा आम्ही या संदर्भात समानार्थी शब्दांचे परीक्षण करतो तेव्हा आम्हाला असे आढळून येते की काही समानार्थी जोड्या किंवा गट वेगळ्या पद्धतीने बहुवचन करू शकतात.
उदाहरणे:- माणूस→पुरुष
- सज्जन→सज्जन
मनुष्य आणि सज्जन दोघेही प्रौढ पुरुष मानवाला सूचित करतात, परंतु त्यांचे अनेकवचनी स्वरूप भिन्न अनियमित नमुन्यांचे अनुसरण करतात. अंतर्गत स्वर बदलातून माणूस पुरुष बनतो, तर सज्जन शब्दाच्या शेवटी पुरुष जोडून त्याचे अनेकवचन बनवतो, मूळ अबाधित ठेवतो. समानार्थी असूनही, त्यांची अनेकवचनी रूपे पूर्णपणे संरेखित होत नाहीत.
- मूल→मुले
- मुल→मुले
मूल आणि मुल समानार्थी शब्द आहेत, परंतु मुल हे त्याचे बहुवचन मुले बनवते, जे अनियमित आहे, तर मुल मुले बनण्यासाठी फक्त s जोडून नियमित नियमाचे पालन करते.
- माऊस→उंदीर
- उंदीर→उंदीर
माऊस ही एक अनियमित संज्ञा आहे जी अंतर्गत रूपात बदलून उंदीर बनते, तर उंदीर, हा उंदीर आणि इतर लहान कुरतडणाऱ्या प्राण्यांसाठी एक व्यापक प्रतिशब्द आहे, नियमितपणे s जोडून त्याचे अनेकवचन बनवते. हा फरक स्पष्ट करतो की समानार्थी शब्दांमध्ये त्यांच्या विशिष्ट आकारविज्ञानावर अवलंबून बहुवचन पद्धती किती विरोधाभासी असू शकतात.
4. सामूहिक संज्ञा आणि त्यांचे समानार्थी शब्दांचे अनेकवचन
सामूहिक संज्ञा व्यक्तींचा समूह किंवा संपूर्ण मानल्या जाणाऱ्या गोष्टींचा संदर्भ घेतात. अनेक सामूहिक संज्ञांचे बहुवचन देखील केले जाऊ शकते, जरी त्या त्यांच्या समानार्थी शब्दांपेक्षा वेगळ्या पद्धतीने वागू शकतात.
उदाहरणे:- कळप→ कळप
- गट→समूह
कळप आणि समूह दोन्ही प्राणी किंवा लोकांच्या संग्रहाचा संदर्भ घेऊ शकतात. त्यांचा समान अर्थ असला तरी, कळप हा शब्द सामान्यतः प्राण्यांसाठी, विशेषतः पशुधनासाठी वापरला जातो आणि समूह अधिक सामान्य अर्थाने वापरला जातो. तरीही, दोघेही s.
जोडण्याच्या नियमित बहुवचन नियमाचे पालन करतात- टीम→टीम
- स्क्वॉड→स्क्वॉड्स
टीम आणि पथक या दोन्ही सामूहिक संज्ञा आहेत जे एकत्र काम करणाऱ्या व्यक्तींचा समूह दर्शवतात, विशेषत: खेळ किंवा लष्करी संदर्भात. ते दोघे नियमितपणे s.
जोडून अनेकवचन करतातकाही प्रकरणांमध्ये, तथापि, सामूहिक संज्ञा ठराविक पद्धतीने अनेकवचनी बनत नाहीत, किंवा त्यांचे अनेकवचन स्वरूपएक वेगळी सूक्ष्मता धारण करते.
उदाहरणे:- मासे→मासे(किंवा मासे)
- शाळा→शाळा
एकाच प्रजातीच्या अनेक माशांचा संदर्भ घेताना मासे अनेकवचन स्वरूपात अपरिवर्तित राहू शकतात, परंतु भिन्न प्रजातींचा संदर्भ देताना मासे वापरले जाऊ शकतात. दुसरीकडे, शाळा (माशांच्या गटाप्रमाणे) नियमितपणे शाळा म्हणून बहुवचन बनते. हा सूक्ष्म फरक स्पष्ट करतो की समानार्थी शब्दांचा वापर करतानाही, संदर्भानुसार सामूहिक संज्ञांचे बहुवचन कसे बदलू शकते.
5. उधार घेतलेले शब्द आणि बहुवचन
सह समानार्थी शब्दअनेक इंग्रजी शब्द इतर भाषांमधून घेतलेले आहेत, विशेषत: लॅटिन, ग्रीक आणि फ्रेंच, आणि हे शब्द अनेकदा त्यांचे मूळ बहुवचन नियम राखून ठेवतात, जे मानक इंग्रजी नमुन्यांहून भिन्न असू शकतात. हे विशेषतः मनोरंजक आहे जेव्हा आपण समानार्थी जोड्यांचा विचार करतो जेथे एक शब्द इंग्रजी बहुवचन नियमांचे पालन करतो आणि दुसरा परदेशी नियमांचे पालन करतो.
उदाहरणे:- निर्देशांक→निर्देशांक
- सूची→याद्या
इंडेक्स हे लॅटिनमधून आले आहे, आणि त्याचे अनेकवचनी रूप आहे निर्देशांक (जरी आधुनिक वापरात इंडेक्स देखील स्वीकारले जातात. दरम्यान, यादी, एक अधिक सरळ समानार्थी शब्द, त्याचे अनेकवचन याद्या म्हणून बनवून नियमित इंग्रजी नियमांचे पालन करते.
- संकट→संकट
- आणीबाणी→आणीबाणी
संकट हे ग्रीकव्युत्पन्न बहुवचन नियमाचे पालन करते, त्याचा शेवट बदलून संकट होतो. आणीबाणी, एक अधिक समकालीन समानार्थी, नियमितपणे s. सह बहुवचन बनते.
- डेटम→डेटा
- तथ्य→तथ्य
डेटम हा शब्द लॅटिनमधून आला आहे आणि त्याचे अनेकवचनी रूप डेटा हे एक अनियमित बहुवचन आहे जे s जोडत नाही. समानार्थी शब्द तथ्य हे नियमित इंग्रजी नियमांचे पालन करते, बहुवचनात तथ्य बनते.
6. समानार्थी शब्दांच्या अनेकवचनांमध्ये संदर्भित फरक
काही प्रकरणांमध्ये, शब्दाचे अनेकवचनी रूप त्याच्या समानार्थी शब्दावर अवलंबून भिन्न अर्थ किंवा अर्थ असू शकतात.
उदाहरणे:- व्यक्ती→लोक
- वैयक्तिक→व्यक्ती
जरी व्यक्ती आणि व्यक्ती समानार्थी आहेत, त्यांची अनेकवचनी रूपे वेगवेगळ्या संदर्भांमध्ये वापरली जातात. लोक हे व्यक्ती चे अधिक सामान्य बहुवचन आहे आणि सामान्य अर्थाने मानवांच्या समूहाचा संदर्भ देण्यासाठी वापरले जाते. दुसरीकडे, व्यक्ती, अधिक औपचारिक आहे आणि समूहातील प्रत्येक व्यक्तीच्या वेगळेपणावर जोर देते.
- पेनी→PenniesorPence
- सेंट→सेंट
पेनी आणि सेंट दोन्ही चलनाच्या लहान युनिट्सचा संदर्भ घेतात, परंतु पेन्स हा वैयक्तिक नाण्यांचा संदर्भ घेतो, तर पेन्स पैशाच्या रकमेचा संदर्भ देते. दुसरीकडे, सेंट, नियमित बहुवचन नियमाचे पालन करते, त्याचा अर्थ न बदलता सेंट बनवते.
7. निष्कर्ष: समानार्थी शब्दांमधील अनेकवचनी समजून घेणे
समानार्थी शब्दांचे अनेकवचन इंग्रजी मॉर्फोलॉजी आणि सिमेंटिक्सच्या गुंतागुंतीची अंतर्दृष्टी देते. अनेक समानार्थी शब्द नियमित बहुवचन पद्धतींचे अनुसरण करतात, तर इतरविशेषत: अनियमित संज्ञा, सामूहिक संज्ञा आणि उधार घेतलेले शब्दत्यांची अनेकवचनी बनवण्याचे विविध आणि सूक्ष्म मार्ग दाखवतात. समानार्थी शब्दांमधील अनेकवचनी रूपांमधील फरक देखील अर्थ किंवा वापराच्या संदर्भातील सूक्ष्म फरक दर्शवू शकतो.
इंग्रजीमध्ये प्रभुत्व मिळविण्यासाठी हे वेगळेपण समजून घेणे महत्त्वाचे आहे, विशेषतः शैक्षणिक, व्यावसायिक किंवा औपचारिक लेखनात, जेथे अचूक वापर महत्त्वपूर्ण आहे. समानार्थी शब्दांच्या अनेकवचनी रूपांचे परीक्षण केल्याने, इंग्रजी भाषेच्या समृद्धता आणि परिवर्तनशीलतेबद्दल आम्हाला खोलवर प्रशंसा मिळते.
शेवटी, समानार्थी शब्दांमध्ये अनेकवचनी एक्सप्लोर केल्याने केवळ व्याकरणाची आमची समज समृद्ध होत नाही तर अर्थ आणि संदर्भातील गुंतागुंत देखील प्रकाशात येते जी प्रभावी संवादाला आकार देतात.
बहुवचनाचे सामान्य नियम, अनियमित रूपे, सामूहिक संज्ञा, बोलीतील भिन्नता आणि मुहावरी अभिव्यक्ती यांचा शोध घेतल्यानंतर, इंग्रजीतील अनेकवचनी समानार्थी शब्दांमध्ये कसे बदलू शकतात हे आम्ही पाहिले आहे. तथापि, समानार्थी शब्दांमधील अनेकवचनी समजून घेण्याचा प्रवास आणखी खोलवर जातो. या विभागात, आम्ही अनेकवचनी स्वरूपांवरील ऐतिहासिक प्रभावांचा शोध घेणे सुरू ठेवू, जटिल भाषिक संरचना आणि समानार्थी शब्दांशी त्यांचे संबंध शोधू, उधार घेतलेल्या आणि कर्जाच्या शब्दांमधील अनेकवचन तपासू आणि लेखनातील शैलीत्मक निवडी उघड करू. आम्ही कायदेशीर आणि वैज्ञानिक संदर्भांसारख्या विशिष्ट क्षेत्रातील अनेकवचनी देखील पाहू आणि समानार्थी शब्दांमधील अनेकवचनी भाषेच्या सांस्कृतिक, संज्ञानात्मक आणि तात्विक पैलू कसे प्रतिबिंबित करतात याचे परीक्षण करू.
1. समानार्थी शब्दांच्या बहुवचनावर ऐतिहासिक प्रभाव
इंग्रजी ही एक भाषा आहे ज्यामध्ये लक्षणीय उत्क्रांती झाली आहे, ती इतर भाषांमधील शब्दसंग्रह आत्मसात करते आणि वेळोवेळी व्याकरणाच्या नियमांना अनुकूल करते. सर्वात प्रमुख ऐतिहासिक प्रभावांपैकी एक म्हणजे जुने इंग्रजी, मध्य इंग्रजी, लॅटिन आणि नॉर्मन फ्रेंचचा प्रभाव. या भाषिक स्तरांचा बहुवचन पद्धतींवर कायमचा प्रभाव पडला आहे, विशेषत: जेव्हा समानार्थी शब्दांचा विचार केला जातो.
जुन्या इंग्रजीमध्ये, बहुवचन अनेक नियमांचे पालन करतेसंज्ञा वर्गावर डिंग. सर्वात सामान्य बहुवचन चिन्ह as ची जोडणी होती, परंतु इतरांमध्ये en सारखे स्वर बदल किंवा प्रत्यय समाविष्ट होते. कालांतराने, नॉर्मन फ्रेंच आणि लॅटिनच्या प्रचंड प्रभावासह मध्य इंग्रजीचा उदय झाला, इंग्रजी बहुवचन आता आपण वापरत असलेल्या अधिक नियमित s शेवटच्या दिशेने स्थिर होऊ लागले. तथापि, या ऐतिहासिक बदलांचे अवशेष अजूनही स्पष्ट आहेत, विशेषत: या पूर्वीच्या फॉर्ममधून मिळालेल्या अनियमित बहुवचन आणि समानार्थी शब्दांमध्ये.
उदाहरणे:- पाय→पाय
- पाय→पाय
फूट हे जुने इंग्रजी अनियमित अनेकवचनी रूप (जर्मेनिक मुळापासून) राखून ठेवते, तर लेग हे इंग्रजीतील नंतरच्या घडामोडींमधून प्राप्त झालेले अधिक नियमित रूप आहे. दोन्ही शरीराच्या हालचालींशी संबंधित अवयवांचा संदर्भ देतात, परंतु पाय च्या ऐतिहासिक मुळे अनेकवचनी बनतात ज्यामध्ये अंतर्गत स्वर बदल (दात → दात सारख्या इतर जर्मनिकमूळ शब्दांमध्ये देखील पाहिले जाते), तर पाय नॉर्मन फ्रेंच आणि लॅटिन द्वारे प्रभावित संज्ञांसाठी सामान्य असलेल्या मानक बहुवचन पद्धतीचे अनुसरण करते.
दुसरे मनोरंजक ऐतिहासिक उदाहरण आहे:
- बैल→बैल
- गाय→ गायी
Ox हे en सह जुने इंग्रजी बहुवचन फॉर्म वापरते, जे विशिष्ट वर्गातील संज्ञांसाठी सामान्य होते परंतु आधुनिक इंग्रजीमध्ये मोठ्या प्रमाणात गायब झाले आहे. तथापि, गाय हा शब्द फक्त s जोडून अधिक समकालीन बहुवचन पद्धतीचे अनुसरण करतो. पशुधनाचा संदर्भ देताना दोन्ही शब्द समानार्थी शब्द आहेत, परंतु त्यांच्या अनेकवचनी स्वरूपातील फरक इंग्रजी इतिहासाने त्याचे आकारविज्ञान कसे आकारले आहे हे दर्शविते.
लॅटिन आणि नॉर्मन फ्रेंचचाही बहुवचनावर प्रभाव पडला आहे, विशेषत: या भाषांमधून थेट स्वीकारलेल्या शब्दांवर:
- कॅक्टस→कॅक्टि
- वनस्पती→वनस्पती
कॅक्टस हे लॅटिन बहुवचन कॅक्टी घेते, जे अनेकवचनाच्या लॅटिन नियमांचे पालन करते, तर त्याचे व्यापक प्रतिशब्द वनस्पती हे साध्या s सह अनेकवचनी बनते. हा फरक स्पीकर्स आणि लेखकांसाठी महत्त्वपूर्ण आहे, विशेषत: जेव्हा वैज्ञानिक किंवा शैक्षणिक संदर्भांमध्ये अचूकता आणि औपचारिकता आवश्यक असते.
अशाप्रकारे, भाषिक प्रभावाच्या अनेक स्तरांद्वारे आकार घेतलेल्या इंग्रजीतील बहुवचनाचा ऐतिहासिक विकास, काही समानार्थी शब्द अनियमितपणे का अनेकवचन बनतात तर इतर अधिक नियमित नमुन्यांचे अनुसरण करतात याबद्दल अंतर्दृष्टी देते.
2. भाषिक संरचना आणि समानार्थी बहुवचन
भाषिक दृष्टिकोनातून, बहुवचन म्हणजे फक्त s जोडणे किंवा स्वर बदलणे असे नाही हे सहसा व्याकरण आणि आकारविज्ञानाच्या सखोल संरचनांमध्ये जोडलेले असते. समानार्थी शब्दांच्या संदर्भात या रचना कशा कार्य करतात हे समजून घेणे इंग्रजीची लवचिकता, परंतु त्याच्या अंतर्निहित गुंतागुंत देखील प्रकट करते.
ए. संज्ञा क्लासेस आणि डिक्लेशन सिस्टम्सआधी सांगितल्याप्रमाणे, जुन्या इंग्रजीमध्ये, संज्ञांचे त्यांच्या देठांच्या आधारे वेगवेगळ्या गटांमध्ये वर्गीकरण केले गेले होते, ज्यामुळे त्यांचे अनेकवचन कसे होते हे निर्धारित केले जाते. यापैकी बरेच गट एका नियमित पॅटर्नमध्ये संकुचित झाले आहेत, आज अनियमित अनेकवचनी (आणि त्यांच्या समानार्थी जोड्या) काहीवेळा अजूनही या प्राचीन रचनांचे अनुसरण करतात.
उदाहरणे:- माऊस→उंदीर
- उंदीर→उंदीर
माऊस हे संज्ञांच्या वर्गाशी संबंधित आहे जे त्यांच्या अनेकवचनी स्वरूपात अंतर्गत बदलतात (स्वर श्रेणीकरण किंवा अब्लाट वापरून. रोडेंट, अधिक तांत्रिक किंवा वैज्ञानिक प्रतिशब्द, बहुवचनाच्या नियमित s वर्गाशी संबंधित आहे. दोन्ही शब्दांचा सामान्य अर्थ सारखाच आहे, तरीही त्यांचे अनेकवचन त्यांच्या आकारशास्त्रीय संरचनेवर परिणाम करणाऱ्या ऐतिहासिक अवनती प्रणालींमुळे भिन्न आहेत.
B. संख्या संज्ञा वि. वस्तुमान संज्ञाआणखी एक महत्त्वाचा भाषिक भेद म्हणजे गण संज्ञा (संज्ञा ज्या मोजल्या जाऊ शकतात, जसे की पुस्तके) आणि वस्तुमान संज्ञा (अगणित संज्ञा, जसे की शुगर किंवा फर्निचर. अनेक वस्तुसंज्ञांमध्ये समानार्थी संख्या संज्ञा असतात, त्यांचे बहुवचन सहसा सरळ नसते.
उदाहरणे:- उपकरणे→ (अनेकवचन नाही)
- साधने→साधने
उपकरणे ही वस्तुमान संज्ञा आहे, ज्याचा अर्थ ते सहसा अनेकवचनी रूप घेत नाही. त्याचे समानार्थी शब्द साधने, तथापि, एक संख्या संज्ञा आहे आणि सहजपणे अनेकवचन केले जाऊ शकते. या प्रकरणात, समानार्थी शब्दाच्या मोजण्यायोग्य आणि अगणित रूपांमधील फरक बहुवचनावर परिणाम करतो.
- पाणी→ (बहुवचन नाही)
- द्रवपदार्थ→द्रवपदार्थ
पाणी ही एक वस्तुसंज्ञा आहे जी त्याच्या प्रमाणित वापरात अनेकवचनी केली जाऊ शकत नाही (जरी वैज्ञानिक संदर्भांमध्ये, पाणी पाण्याच्या किंवा खनिज पाण्याच्या शरीराचा संदर्भ घेऊ शकते. लिक्विड्स, तथापि, त्याच्या अनेकवचनी स्वरूपात एक संख्या संज्ञा आहे, विविध प्रकारच्या द्रवांचे प्रतिनिधित्व करते. हा फरक अधोरेखित करतो की बहुवचन केवळ अर्थावरच नाही तर शब्दाच्या व्याकरणाच्या रचनेवरही कसे अवलंबून असते.
3. उधार घेतलेले शब्द आणि कर्ज शब्द: समानार्थी शब्द आणि बहुवचन
इंग्रजीने अनेक भाषांमधून शब्द घेतले आहेत, आणि या उधार घेतलेल्या संज्ञा कधीकधी त्यांच्या मूळ भाषांचे बहुवचन नियम राखून ठेवतात. तथापि, कालांतराने, काही ऋणशब्द नियमित इंग्रजी बहुवचन नियमांशी जुळवून घेतात. यामुळे एकाच शब्दासाठी अनेकवचनी स्वरूपांचे सहअस्तित्व होते, जे समानार्थी शब्दावर अवलंबून बदलू शकतात.ym वापरात आहे.
ए. ग्रीक आणि लॅटिन कर्जलॅटिन आणि ग्रीकमधून घेतलेले शब्द सहसा त्यांचे मूळ अनेकवचनी स्वरूप राखून ठेवतात, विशेषत: शैक्षणिक, वैज्ञानिक किंवा औपचारिक संदर्भांमध्ये. तथापि, इंग्रजी भाषिक जग यापैकी काही संज्ञांसाठी नियमित इंग्रजी बहुवचन पद्धती स्वीकारत आहे.
उदाहरणे:- घटना→घटना
- इव्हेंट→इव्हेंट्स
phenomenon हे ग्रीक भाषेतून घेतलेले आहे आणि त्याचे अनेकवचनी रूप phenomena हे ग्रीक नियमांचे पालन करते. तथापि, अधिक सामान्य प्रतिशब्द इव्हेंट नियमित इंग्रजी बहुवचन नियमाचे पालन करतो. या दोघांमध्ये निवड करताना, संदर्भ अनेकदा कोणता शब्द आणि अनेकवचनी रूप योग्य आहे हे ठरवते. शैक्षणिक किंवा वैज्ञानिक लेखनात, घटना ला प्राधान्य दिले जाते, तर दैनंदिन भाषणात किंवा अनौपचारिक लेखनात घटना अधिक सामान्य असतात.
- परिशिष्ट→परिशिष्ट किंवा परिशिष्ट
- संलग्नक→संलग्नक
परिशिष्ट एकतर परिशिष्ट (लॅटिन) किंवा परिशिष्ट (इंग्रजी) म्हणून बहुवचन केले जाऊ शकते. अधिक सामान्य प्रतिशब्द संलग्नक नियमित अनेकवचनी रूप वापरते. जरी परिशिष्ट सहसा औपचारिक, अभ्यासपूर्ण कामांमध्ये दिसून येते, तर संलग्नक सामान्य संप्रेषणात, जसे की ईमेल किंवा संभाषणांमध्ये अधिक सामान्य आहे. समानार्थी शब्दांसाठी विविध अनेकवचनी रूपांचा वापर भाषा वेगवेगळ्या रजिस्टर्स आणि औपचारिकतेच्या स्तरांशी कशी जुळवून घेते हे प्रतिबिंबित करते.
B. फ्रेंच आणि इतर प्रणय कर्जफ्रेंच शब्दांचा इंग्रजीवर लक्षणीय प्रभाव पडला आहे, विशेषत: कायदेशीर, लष्करी आणि पाकविषयक संदर्भांमध्ये. यापैकी बरेचसे उधार घेतलेले शब्द अजूनही फ्रेंच बहुवचन पद्धतींचे अनुसरण करतात, जरी काहींनी इंग्रजी प्रणालीशी जुळवून घेतले आहे.
उदाहरणे:- शेफ→शेफ(इंग्रजी)
- पाककृती→ (अनेकवचन नाही)
शेफ, फ्रेंचमधून घेतलेला, नियमित इंग्रजी बहुवचन नियम (शेफ) पाळतो. तथापि, खाद्य किंवा स्वयंपाकाची शैली साठी समानार्थी शब्द पाककृती, सामान्यत: अनेकवचनी रूप घेत नाही, कारण ते वैयक्तिक वस्तूंऐवजी सामान्य संकल्पनेचा संदर्भ देते.
- ब्यूरो→ब्यूरोजॉरब्यूरो(फ्रेंच)
- डेस्क→डेस्क
ब्यूरो त्याचे फ्रेंच अनेकवचनी रूप (ब्यूरो) आणि अँग्लिकीकृत आवृत्ती (ब्यूरो) दोन्ही राखून ठेवते. त्याचे समानार्थी शब्द डेस्क, एक अधिक सरळ शब्द, नियमितपणे अनेकवचन होते. औपचारिक संदर्भात, ब्यूरो हा फ्रेंच मूळ उद्गार काढण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो, तर रोजच्या इंग्रजीमध्ये ब्यूरो अधिक सामान्य आहे.
4. कायदेशीर आणि वैज्ञानिक संदर्भांमध्ये बहुवचन
कायदेशीर आणि वैज्ञानिक क्षेत्रांमध्ये, भाषेची अचूकता सर्वोपरि आहे आणि समानार्थी शब्दांचे अनेकवचन स्पष्टता आणि अचूकता प्राप्त करण्यात भूमिका बजावते. ही फील्ड समानार्थी संज्ञांचे अनेकवचन कसे हाताळतात ते तपासूया.
ए. कायदेशीर अटी आणि बहुवचनकायदेशीर संदर्भांमध्ये, वकील, ज्युरर, प्रतिवादी, आणि दाखलपात्र सारख्या शब्दांना समानार्थी प्रतिशब्द आहेत, परंतु त्यांचे अनेकवचन स्वरूप औपचारिक कायदेशीर शब्दशः किंवा अधिक बोलचाल शब्द वापरत आहे यावर अवलंबून बदलू शकतात.<
उदाहरणे:- वकील→वकील
- सल्ला → (कोणतेही अनेकवचनी किंवा सल्लागार नाहीत)
कायदेशीर भाषेत, कायदेशीर सल्ला किंवा प्रतिनिधित्वाचा संदर्भ देताना सल्ला बहुधा अगणित असतो (उदा. तिला चांगला सल्ला मिळाला. तथापि, वकील ही एक संख्या संज्ञा आहे जी नियमितपणे बहुवचन करते. औपचारिक कायदेशीर संदर्भांमध्ये, कायदेशीर सल्ल्याच्या व्यावसायिक पैलूवर जोर देण्यासाठी वकील पेक्षा सल्ला अधिक वारंवार वापरला जाऊ शकतो.
B. वैज्ञानिक अटी आणि बहुवचनवैज्ञानिक पारिभाषिक शब्दांमध्ये सहसा लॅटिन आणि ग्रीकमधून उधार घेतलेले शब्द समाविष्ट असतात आणि या शब्दांचे विशेष अनेकवचनी रूप असू शकतात जे त्यांच्या सामान्य समानार्थी शब्दांपेक्षा वेगळे असतात. शास्त्रज्ञ आणि शिक्षणतज्ञांना त्यांच्या क्षेत्रात या विशिष्ट अनेकवचनी रूपांचा वापर करण्यासाठी प्रशिक्षित केले जाते, जरी त्या क्षेत्राबाहेरील इंग्रजी भाषक नियमित बहुवचन वापरू शकतात.
उदाहरणे:- फॉर्म्युला→फॉर्म्युला किंवाफॉर्म्युले
- समीकरण→समीकरणे
विज्ञानात, विशेषत: गणित आणि रसायनशास्त्रात, सूत्र ला वारंवार फॉर्म्युला (लॅटिनमधून) म्हणून बहुवचन केले जाते, जरी सूत्र देखील स्वीकारले जाते. त्याचे समानार्थी समीकरण मानक इंग्रजी पद्धतीने s जोडून अनेकवचन बनते. शास्त्रज्ञ अचूकता आणि औपचारिकता राखण्यासाठी सूत्र ला प्राधान्य देऊ शकतात, तर समीकरण किंवा सूत्र व्यापक संदर्भांमध्ये वापरले जाऊ शकतात.
- डेटम→डेटा
- तथ्य→तथ्य
आधी चर्चा केल्याप्रमाणे, डेटम हे लॅटिन बहुवचन नियमाचे पालन करते, डेटा त्याचे अनेकवचन आहे. तथापि, दैनंदिन भाषेत, डेटा हे बहुधा एकवचन वस्तुमान संज्ञा (उदा. डेटा महत्त्वाचा आहे) म्हणून हाताळला जातो. त्याचे समानार्थी शब्द तथ्य नियमितपणे तथ्य म्हणून अनेकवचनी बनते आणि हे दोन शब्द परिपूर्ण समानार्थी नसले तरी, ते सहसा प्रासंगिक संभाषणात, विशेषत: वैज्ञानिक विषयांच्या बाहेर बदलण्यायोग्य असतात.
5. लेखनातील शैलीत्मक निवडी: समानार्थी शब्दांचे अनेकवचनी रूप वापरणे
समानार्थी शब्द आणि त्यांचे अनेकवचन स्वरूप निवडताना लेखकांना अनेकदा शैलीत्मक निवडींचा सामना करावा लागतो. या निवडींचा टोन, औपचारिकता आणि स्पष्टता यावर सूक्ष्म प्रभाव पडतो. जेव्हा अनेक समानार्थी शब्द उपलब्ध असतात, तेव्हा लेखकांनी विचार करणे आवश्यक आहे की प्लुरा कसा आहेl फॉर्म त्यांच्या लेखनाच्या प्रवाहावर परिणाम करू शकतात.
ए. औपचारिक वि. अनौपचारिक टोनसमानार्थी शब्दाची निवड आणि त्याचे अनेकवचन लेखनातील औपचारिकतेच्या पातळीवर परिणाम करू शकते.
उदाहरणे:- मूल→मुले
- मुल→मुले
मूल आणि मुल दोन्ही सामान्यतः वापरले जातात, परंतु मुल अधिक औपचारिक आहे, विशेषत: शैक्षणिक किंवा व्यावसायिक लेखनात, तर मुल अधिक प्रासंगिक आहे. या शब्दांचे अनेकवचन नियमित नियमांचे पालन करते, परंतु मुले आणि मुले मधील निवड मजकूराच्या टोनवर प्रभाव टाकू शकते. विकासात्मक मानसशास्त्रावर चर्चा करताना एखादा शैक्षणिक लेख मुलांचा संदर्भ घेऊ शकतो, तर पालकत्वावरील ब्लॉग पोस्ट मुले चा संदर्भ देऊ शकतो.
- विश्लेषण→विश्लेषण
- पुनरावलोकन→पुनरावलोकने
औपचारिक संदर्भांमध्ये, विश्लेषण आणि त्याचे अनेकवचनी स्वरूप विश्लेषण हे सविस्तर, पद्धतशीर परीक्षण व्यक्त करण्यासाठी वापरले जातात. पुनरावलोकन हा एक व्यापक शब्द आहे, पुनरावलोकन असे अनेकवचन केले जाते आणि ते अधिक अनौपचारिक असते. दोन्ही शब्दांचे अर्थ समान आहेत, परंतु त्यांचे अनेकवचनी संदर्भानुसार विविध स्तरांचे सुसंस्कृतपणा किंवा औपचारिकता निर्माण करू शकतात.
B. तांत्रिक लेखनात स्पष्टता आणि अचूकतातांत्रिक किंवा शैक्षणिक लेखनात, समानार्थी शब्दाचे अनेकवचनी रूप स्पष्टतेसाठी किंवा अचूकतेसाठी निवडले जाऊ शकते.
उदाहरणे:- गृहीतक→ गृहीतके
- सिद्धांत→सिद्धांत
जरी कल्पना आणि सिद्धांत कधीकधी अनौपचारिक भाषणात परस्पर बदलले जातात, परंतु वैज्ञानिक लेखनात त्यांचे वेगळे अर्थ असतात. गृहीत विशिष्ट, चाचणी करण्यायोग्य प्रस्तावांचा संदर्भ देते, तर सिद्धांत घटनांचे विस्तृत स्पष्टीकरण आहेत. अनेकवचनी स्वरूपाची निवड वैज्ञानिक पेपरच्या अचूकतेवर आणि अचूकतेवर मोठ्या प्रमाणात परिणाम करू शकते आणि लेखकांना या फरकांची जाणीव असणे आवश्यक आहे.
6. अनेकवचनांमध्ये सांस्कृतिक आणि संज्ञानात्मक प्रतिबिंब
समानार्थी शब्दांचे अनेकवचन भाषेचे सांस्कृतिक, संज्ञानात्मक आणि तात्विक पैलू देखील प्रतिबिंबित करू शकते. काही प्रकरणांमध्ये, अनेकवचनी स्वरूपाची निवड सांस्कृतिक महत्त्व धारण करते किंवा स्पीकर विशिष्ट संकल्पना कशा समजतात याविषयी अंतर्दृष्टी प्रकट करते.
ए. अनेकवचनांचे सांस्कृतिक महत्त्वकाही संस्कृतींमध्ये, काही अनेकवचनी रूपांना प्रतीकात्मक किंवा धार्मिक महत्त्व असू शकते.
उदाहरणे:- बंधू→भाऊ किंवा बंधू
बंधू हे भाऊ चे जुने अनेकवचनी रूप आहे, जे बहुधा धार्मिक किंवा बंधुत्वाच्या संदर्भांमध्ये जैविक संबंधांच्या पलीकडे एकता आणि नातेसंबंधावर जोर देण्यासाठी वापरले जाते. भाऊ ऐवजी बंधू ची निवड सांस्कृतिक आणि तात्विक भार आहे, विशेषत: धार्मिक समुदायांमध्ये, जिथे ते आध्यात्मिक बंधुत्वाचे प्रतीक असू शकते.
- मूल→मुले
- संतती→संतती(बहुवचन किंवा एकवचन)
जरी मुले हे मुलाचे नियमित बहुवचन आहे, तर संतती हा शब्द एकवचनी आणि अनेकवचनी म्हणून वापरला जाऊ शकतो. संतती औपचारिक किंवा वैज्ञानिक संदर्भांमध्ये वापरली जाते, बहुतेकदा जेव्हा सामूहिक अर्थाने प्राणी किंवा मानवांच्या जैविक वंशजांचा उल्लेख केला जातो. हा फरक वैयक्तिक विरुद्ध सामूहिक संततीला आपण कसे समजतो यामधील संज्ञानात्मक बदल प्रतिबिंबित करतो.
B. समानार्थी निवडीचे संज्ञानात्मक परिणामशेवटी, समानार्थी शब्दांचे अनेकवचन वक्ते त्यांच्या सभोवतालच्या जगाचे वर्गीकरण आणि परिमाण कसे करतात याशी संबंधित संज्ञानात्मक प्रक्रिया प्रकट करू शकतात.
उदाहरणे:- व्यक्ती→लोक
- वैयक्तिक→व्यक्ती
लोक आणि व्यक्ती मधील निवड मानवांना एकत्रितपणे किंवा स्वतंत्र संस्था म्हणून पाहणे यामधील संज्ञानात्मक फरक दर्शवते. लोक हा संपूर्ण समूहाचा संदर्भ देतो, तर व्यक्ती प्रत्येक व्यक्तीचे वेगळेपण आणि वेगळेपणा यावर जोर देते. अनेकवचनी रूपे अशा प्रकारे आपण सामाजिक संबंधांबद्दल कसे विचार करतो आणि संवाद साधतो यावर प्रभाव टाकतात.
- घर→घरे
- निवास → निवासस्थान
घरे हे विशिष्ट प्रकारच्या इमारतींना संदर्भित करते, तर निवास तंबू, अपार्टमेंट आणि झोपड्यांसह कोणत्याही निवासस्थानाचा संदर्भ घेऊ शकतात. अनेकवचनी स्वरूपाची निवड प्रभावित करते की आपण विविध प्रकारच्या राहण्याच्या जागांचे संज्ञानात्मक गट कसे करतो. निवास जागेच्या कार्यावर भर देते, तर घरे भौतिक संरचनेवर अधिक लक्ष केंद्रित करते.
7. निष्कर्ष: समानार्थी शब्दांमध्ये बहुवचनाची खोली
इंग्रजीमध्ये बहुवचन साध्या प्रक्रियेपासून दूर आहे, विशेषत: समानार्थी शब्द हाताळताना. ऐतिहासिक आणि भाषिक प्रभावांपासून ते सांस्कृतिक आणि संज्ञानात्मक घटकांपर्यंत, आपण ज्या प्रकारे शब्दांचे बहुवचन करतो—विशेषत: समानार्थी शब्द—एक जटिल प्रणाली प्रकट करते जी भाषेच्या उत्क्रांतीचे प्रतिबिंबित करते. जुन्या इंग्रजीतील व्याकरणाच्या नियमांनी आकार दिलेला असो, लॅटिन आणि ग्रीक उधारीने प्रभावित असो, किंवा लेखनातील शैलीत्मक निवडीद्वारे मार्गदर्शित असो, बहुवचन नमुने आपण आपल्या सभोवतालचे जग कसे वर्गीकृत करतो, समजून घेतो आणि संवाद साधतो याबद्दल अंतर्दृष्टी देतात.
समानार्थी शब्दांमधील अनेकवचनांचे परीक्षण करून, आम्ही अर्थ, स्वर आणि वापरातील सूक्ष्म फरक उघड करतो ज्यामुळे भाषेची आमची समज समृद्ध होते. इंग्रजी सतत विकसित होत आहे, आणि जसे होते तसे समानार्थी शब्दांचे अनेकवचन एक आकर्षक आणि मूलतत्त्व राहीलभाषिक अभ्यासाचा ial पैलू, अनौपचारिक संभाषणापासून औपचारिक लेखन आणि वैज्ञानिक प्रवचनापर्यंत प्रत्येक गोष्टीवर परिणाम करतो. या चालू उत्क्रांतीद्वारे, समानार्थी शब्दांचे अनेकवचनी रूप आपल्या संस्कृतीचे, आकलनशक्तीचे आणि संप्रेषणाच्या पद्धतींचे प्रतिबिंब म्हणून काम करतात, जे इंग्रजी भाषेची समृद्धता आणि अनुकूलता दर्शवतात.